Column: Goedkoop is duurkoop: voorkom stemmingmakerij

Onlangs werd onze bouw- & infrasector weer eens besproken in het journaal. En nieuws is blijkbaar geen nieuws als het goed nieuws is; dat valt mij over het algemeen wel vaker op. Wellicht is dat wel de reden waarom ik juist het nieuwsbulletin ‘Nieuws van de Vooruitgang’ van Sublime zo waardeer. Maar goed, dit was het reguliere nieuws en het item ging dan natuurlijk ook niet over de inventiviteit of de ontwikkelingen van onze sector. Het was een nieuwsitem over wat er ‘zogenaamd’ niet goed was gegaan. Het project was ‘weer eens’ met verlies afgesloten, ver boven het budget, zo werd gemeld. Door deze, vaak halve, waarheden krommen toch echt mijn tenen. Ja, uiteindelijk is het duurder dan het uiteindelijke overeengekomen bedrag, op een risicovol en langdurend (overheids-)project.

Maar vertel dan ook het eerlijke verhaal. In de meeste gevallen hebben diverse partijen, zoals aannemers en ingenieurs, het project wel goed begroot. Ze hebben duidelijk in kaart gebracht wat nodig is aan mankracht, materiaal en materieel. Het inschatten en plannen van deze aspecten is een integraal onderdeel van ons vakgebied. Ook dit zijn vakmensen die hun expertise inzetten, die rekenen en tekenen, die risico’s in kaart brengen en een haalbare planning opstellen.

De ervaring leert ook, zeker bij grote en langlopende projecten, dat de begrote kosten van de deskundigen vaak hoger uitvallen dan wat de opdrachtgever heeft. Dit kan komen doordat zij de risico’s minder groot inschatten of simpelweg omdat het voor inkopers een prestige is om kosten te drukken. Er wordt dan van de oorspronkelijke aanvraag weer van alles afgehaald en wegbezuinigd, al dan niet met de toezegging risico's gezamenlijk te dragen. En zo komen ze tot een ‘passend’ budget.

Niet zelden zien we bij deze langlopende projecten, dat ze worden ingehaald door politieke en/of maatschappelijke ontwikkelingen, waardoor aanvullende maatregelen nodig zijn, de uitvoering moet worden aangepast of zich nieuwe uitdagingen aandienen die vertraging veroorzaken. Natuurlijk berekent de opdrachtnemer deze extra kosten door, aangezien gedeelde risico’s waren toegezegd.

Zo werd in deze uitzending van het journaal, aan het einde van het bericht, heel terloops gemeld dat de opdrachtgever al op de hoogte was van mogelijke overschrijding. Maar het grote publiek heeft enkel gehoord en/of gezien dat er weer een project uit onze bouwsector duurder was dan begroot. En ik vraag mij oprecht af: wat als we de allereerste begroting eens naast de uiteindelijke kosten zouden leggen? Wellicht komen we dan wel tot de mooie verbazing dat het allemaal van te voren berekend was en dat de opdrachtnemer zelfs voordeliger uit zou zijn gekomen dan begroot, dankzij de inzet van onze vakmensen met hun innovatieve initiatieven. Ik ben benieuwd of dat ook het journaal had gehaald.