Column: Hoe de waarom-vraag vertrouwen en samenwerking kan bevorderen

Tijdens mijn vakantie heeft het nieuwe kabinet zich gevormd en gepresenteerd, waarna de kabinetsleden met frisse moed aan de slag zijn gegaan. Wat ik heb meegekregen, was het echter niet direct een vliegende start, maar meer een ‘bumpy ride’. We zien gelijk allerlei discussies ontstaan en er worden meningen geuit die niet altijd even positief zijn. Hoe ‘normaal’ het tegenwoordig ook lijkt om direct een oordeel te hebben (en te verkondigen), vind ik dat we ook realistisch moeten zijn en geduld moeten hebben. Immers, vertrouwen is een gevoel dat je niet in een oogwenk kan afdwingen; het moet zich vormen. Dat gaat verder dan alleen checken of ze doen wat ze zeggen. Doen wat je zegt gaat over betrouwbaar zijn en dat is een goede eerste stap, maar het zegt niets over vertrouwen.

Vertrouwen wordt gevormd door helder te maken waarom we doen wat we doen, in plaats van simpelweg te vertellen wat we doen. Bij vertrouwen ben ik in staat om mijn persoonlijk belang ondergeschikt te maken aan het gemeenschappelijk belang.

Zoals ik onlangs ook op het nieuws zag, zijn er vraagtekens bij de komst van een munitiedepot in een bepaalde woonomgeving. Natuurlijk begrijpen we rationeel wel dat het belangrijk is, maar waarom nu juist daar? En heb ik als omwonende ook nog een stem? Waarom luistert er niemand naar mij? Als dit wordt genegeerd, dan start de bouwer die het moet gaan uitvoeren, waarmee de directe pijn echt zicht- en voelbaar gaat worden, met een grote achterstand. Dan is de bouw(er) weer de boosdoener en krijgt het imago van onze sector weer een deuk. Want in de praktijk zijn zij het die de overlast veroorzaken, hoe goed ze de buurt ook proberen te betrekken. Dit is een misvatting die we wel vaker tegenkomen bij het bouwen in een omgeving. De bouwer informeert middels diverse brieven en of apps over wat hij wanneer gaat doen, met de bedoeling hinder en/of overlast voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken. Natuurlijk helpt het als je weet wanneer er een wegafsluiting is of wanneer er geheid gaat worden. Daarmee krijg je informatie waarop je keuzes kunt baseren.

Maar dat wil nog niet zeggen dat er begrip is voor de komst van een gebouw of weg. Sterker nog, het kan wantrouwen en irritaties zelfs vergroten. In sommige gevallen leidt dit tot steeds groter wordende tunnelvisies met over en weer (onnodige) klachten. Wat hierin gemist wordt, is de menselijke interactie: het in gesprek gaan met elkaar en de ‘waarom’ van elkaars bevinding of standpunt achterhalen. Gun elkaar daarom de tijd en sta open voor het gesprek in elke fase van het proces. Het gaat om begrijpen voordat je begrepen kan worden.