Leren voor Morgen en Bewuste Bouwers slaan de handen ineen om duurzame ontwikkeling in onderwijs en bouwsector te bevorderen

Coöperatie Leren voor Morgen heeft als missie om duurzaamheid in het DNA van het onderwijs te verankeren. Dit is hard nodig om voorbereid te zijn op de wereld van morgen. De coöperatie bestaat uit een groep samenwerkende organisaties. Bewuste Bouwers maakt sinds kort deel uit van dit netwerk en daarom spreken we Giuseppe van der Helm (algemeen directeur en bestuurder Leren voor Morgen) en Jan Koers (directeur Bewuste Bouwers) over Leren voor Morgen, de reden van samenwerking en plannen voor de toekomst.

Onderwijs voor een snel veranderende wereld

Leren voor Morgen zet zich in voor leren voor toekomstgericht onderwijs waarin duurzame ontwikkeling centraal staat, van peuter tot professional. “Iedereen moet voorbereid zijn op de toekomst,” zegt Giuseppe. “Ons doel is dat leren op elke leeftijd in verbinding staat met de wereld van morgen.” Volgens Giuseppe loopt het huidige onderwijs op dit vlak achter. “De kerndoelen voor het onderwijs zijn al sinds 2006 niet aangepast. Terwijl de wereld om ons heen razendsnel verandert, worden leerlingen vaak nog voorbereid op een wereld die al verouderd is. We zien dat er nog veel werk te doen is op het gebied van duurzaamheid, persoonlijke ontwikkeling en mentale veerkracht binnen het onderwijs.” Naast kennisoverdracht wil Leren voor Morgen dat het onderwijs zich meer richt op essentiële vaardigheden, zoals samenwerken, ondernemerschap en probleemoplossend denken. “Het huidige onderwijssysteem legt nog altijd veel nadruk op kwalificatie en toetsing, maar persoonsvorming is minstens zo belangrijk,” stelt Giuseppe. Jan voegt daaraan toe: “Alles ontwikkelt zich zo ontzettend snel. Wat vandaag nieuw is, kan morgen al verouderd zijn. Daarom is het zo belangrijk dat het onderwijs flexibel genoeg blijft om zich aan te passen aan deze veranderingen. Dat is precies waar Leren voor Morgen zich sterk voor maakt.”

Duurzaamheid in het onderwijs

Volgens Giuseppe ligt er een belangrijke rol voor het onderwijs in het bevorderen van duurzaamheid. “Het huidige onderwijs legt vaak de nadruk op toetsen en vakken zoals taal en rekenen, terwijl er veel bewijs is dat buitenschoolse activiteiten (zoals naar buiten gaan) bijdragen aan de taalontwikkeling en creativiteit van leerlingen. Duurzaam leren gaat over meer dan cijfers, het vraagt om verbinding met de maatschappij.” Leren voor Morgen kijkt op een brede manier naar duurzaamheid, niet alleen naar klimaat en circulariteit, maar bijvoorbeeld ook naar sociaal welzijn, samenwerking en brede maatschappelijke betrokkenheid, zoals samengevat in de Sustainable Development Goals. Om duurzaamheid te verankeren in het onderwijs wordt de Whole School Approach gebruikt, waarbij scholen zich richten op zes gebieden:

1. Curriculum: welke kennis en vaardigheden moet je leren?
2. Didactische benadering: hoe geven de docenten les?
3. Bedrijfsvoering en schoolgebouw: deze moeten duurzaam ingericht zijn.
4. Professionalisering van docenten: opleidingen en trainingen.
5. Omgeving en gemeenschap: scholen kunnen projecten ontwikkelen die aansluiten bij de lokale omgeving.
6. Schoolbeleid: het beleid moet deze visie ondersteunen en uitdragen.

Giuseppe benadrukt dat duurzaamheid in het onderwijs moet worden gewaardeerd en verankerd in al deze aspecten, zodat dit niet als een extra activiteit wordt gezien, maar als een fundamentele pijler van het onderwijs. Het is aan scholen om hier een eigen invulling aan te geven.

Samen sterk voor duurzaamheid

Voor Leren voor Morgen is de samenwerking met organisaties zoals Bewuste Bouwers essentieel om duurzaamheid daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Giuseppe legt uit: “Bedrijven zijn volop bezig met verduurzaming en vormen een belangrijke schakel in ons netwerk. Samenwerking met de beroepspraktijk is cruciaal, vooral in sectoren zoals de bouw, die vaak vooroploopt in duurzaamheidsdenken en innovatieve oplossingen. Het beroepsonderwijs heeft sterke banden met het bedrijfsleven, maar het funderend onderwijs kan hier nog veel van leren.” Giuseppe vertelt dat er momenteel diverse regionale pilots lopen, waarin onderwijs, lokale overheid en bedrijven samenkomen om duurzame initiatieven te ontwikkelen. Jan ziet de samenwerking als een logische stap: "Grote bedrijven in de bouwsector zijn vaak pioniers op het gebied van duurzaamheid en werken continu aan innovatie. Studenten moeten zien dat leren niet alleen over rekenen en taal gaat, maar over het ontwikkelen van de vaardigheden en denkwijzen die nodig zijn voor een duurzame toekomst. Bedrijven spelen een cruciale rol, omdat zij niet alleen innovatief en wendbaar zijn, maar ook de toekomstige werkplekken bieden aan de leerlingen die nu nog op school zitten. Voor Bewuste Bouwers is het belangrijk altijd open te staan voor nieuwe ontwikkelingen. We zetten ons vizier open en kijken naar wat wél mogelijk is.”

Kruisbestuiving

De samenwerking tussen Leren voor Morgen en Bewuste Bouwers biedt volgens Jan tal van voordelen voor beide partijen. “Er zijn zoveel raakvlakken waarop we elkaar kunnen versterken,” zegt hij. “Als stichting kijken we vooruit om de bouwsector positief te positioneren met innovaties en ontwikkelingen. Het is belangrijk om open te staan voor nieuwe ideeën en deze samenwerking helpt ons daarbij." Door deel te nemen aan bijeenkomsten van Leren voor Morgen hoopt Jan dat er kruisbestuivingen ontstaan: "Ik zie ons graag als actief onderdeel van dat netwerk." Giuseppe sluit zich hierbij aan: “We merken dat bedrijven een grote rol spelen in het beroepsonderwijs en dat zij een sterke sense of urgency hebben om duurzaamheid mee te nemen in hun werkwijze. Die praktijkervaring is iets wat in samenwerking met het onderwijs versterkt kan worden. Studenten kunnen enerzijds met nieuwe ideeën voor duurzame innovaties komen, en anderzijds praktijkvragen en oplossingen meenemen voor hun opleidingen." Leren voor Morgen ondersteunt dit proces onder andere via het platform SDGs on Stage, dat zij hebben ontwikkeld om bedrijven en studenten te verbinden. "Via dit platform kunnen bedrijven duurzame stageplekken en projecten aanbieden en studenten kunnen daar opzoek naar praktische leermogelijkheden. We zijn blij dat we met de bouwsector samenwerken, want zij spelen hierin een belangrijke rol," aldus Giuseppe.

Samen groeien

Hoewel de samenwerking tussen Leren voor Morgen en Bewuste Bouwers nog in de beginfase zit, zijn beide organisaties enthousiast over de mogelijkheden. Jan benoemt dat Bewuste Bouwers graag meer contact wil leggen om te verkennen hoe de gedragscode in de bouwsector toekomstbestendig kan worden gemaakt. "We moeten kijken hoe onze gedragscode kan inspelen op ontwikkelingen, zoals biobased bouwen,” legt hij uit. "Daarom is het waardevol om met organisaties zoals Leren voor Morgen, die ook buiten onze sector een brede blik op duurzaamheid bieden, samen te werken."

Giuseppe sluit zich daarbij aan en ziet kansen om de samenwerking op gebieden als vakmanschap en toekomstgerichte vaardigheden te verdiepen. "Wat je benoemde over de gedragscode en de vakmensen sluit aan bij onze missie rond sustainability skills: welke vaardigheden hebben professionals van morgen nodig? In het eerdere programma Building Up Skills hebben we onderzocht welke skills essentieel zijn in verschillende sectoren. Het lijkt ons waardevol om samen met Bewuste Bouwers te ontdekken hoe we deze vaardigheden verder kunnen ontwikkelen, ook in regionale samenwerkingen tussen onderwijs en bedrijven.”